Ο πρώην Διοικητής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, αναφέρθηκε στα οφέλη του διαδικτύου, αλλά και στους κινδύνους που έχει επιφέρει η γιγάντωση του φαινομένου του ψηφιακού εγκλήματος
Άλλη μια αμφιλεγόμενη πρωτιά εχουν κατακτήσει οι Έλληνες: αναδεικνύονται σε «Πρωταθλητές Ευρώπης» στα online παιχνίδια που παίζονται στο διαδίκτυο. Σε υψηλή θέση κατατασσονται όμως και σε ό,τι αφορά την ενασχόληση τους με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αφού το 67,5% των πολιτών, δηλαδή σχεδόν 7 εκατομμύρια ‘Ελληνες, βρίσκονται σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, snapchat κ.α.) και κατά μέσο όρο 2,5 ώρες την ημέρα. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, η χώρα μας έχει τους περισσότερους διαδικτυακά αναλφάβητους χρήστες και κατατάσσεται στην 26η θέση από τις 27 χώρες της Ευρώπης. Τα σημαντικά αυτά στοιχεία για τη χρήση αλλά και… κατάχρηση του διαδικτύου στη χώρα μας και παγκοσμίως έδωσε ο Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Διαδικτυακής Ασφάλειας – Cyber Security International Institute (CSIi) κ. Μάνος Σφακιανάκης, πρόσφατα κατά τη διάρκεια διάλεξης, με θέμα: «Διαδίκτυο: Εγκληματικότητα και Ασφάλεια», που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, στο πλαίσιο του 3ου κύκλου Διαλέξεων σε θέματα Δημόσιας Υγείας
Ο πρώην Διοικητής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης, αναφέρθηκε στα οφέλη του διαδικτύου, αλλά και στους κινδύνους που έχει επιφέρει η γιγάντωση του φαινομένου του ψηφιακού εγκλήματος, ενώ ταυτόχρονα υπέδειξε στο κοινό χρήσιμους και πρακτικούς τρόπους προφύλαξης από αυτούς.
«Το internet πρέπει να το αγαπήσουμε γιατί το internet είναι Φως, παρά το γεγονός, ότι πολλοί προσπαθούν να το δαιμονοποιήσουν» τόνισε από την αρχή της ομιλίας του ο Πρόεδρος του ελληνικού CSIi και συμπλήρωσε ότι: «Xωρίς το διαδίκτυο δεν μπορούμε να ζήσουμε». Θύμισε, επίσης, τα λόγια του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος είπε: «Τα παιδιά μας χωρίς γνώση του κώδικα, θα είναι ανένταχτα στις κοινωνίες που έπονται!». Αναφορικά, δε με την ελληνική πραγματικότητα, συμπλήρωσε πως «Κάνει ο καθένας ό,τι θέλει και όπως το θέλει και στη συνέχεια όλοι κατηγορούν το διαδίκτυο».
Από τα 7 δισεκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σήμερα στον πλανήτη, σχεδόν οι μισοί – δηλαδή, πάνω από 3 δισεκατομμύρια – συνδέονται καθημερινά με το διαδίκτυο. Πολλοί από αυτούς, συνδέονται μάλιστα «εν κινήσει», με τη χρήση των «έξυπνων» φορητών συσκευών. Και στην Ελλάδα το 90% των χρηστών του Ίντερνετ έχουν πρόσβαση μέσω φορητών συσκευών, με την πλειοψηφία τους να είναι νέοι ηλικίας 15-26 χρόνων.
Επικίνδυνη η χρήση του free wifi
«Μην συνδέεστε στο internet μέσω ελεύθερων δικτύων WiFi» τόνισε στην ομιλία του ο κ. Σφακιανάκης, ο οποίος πρόσθεσε ότι το ελεύθερο internet είναι ένας εύσχημος και εύκολος τρόπος υφαρπαγής προσωπικών δεδομένων (φωτογραφιών, βίντεο κ.α.) από φορητές συσκευές: «Χρήση του free WiFi να κάνετε μόνο σε μέρη που εμπιστεύεστε, π.χ. στο σπίτι σας και όχι σε δημόσιους χώρους» τόνισε και ξεκαθάρισε μύθους και παρερμηνείες που υπάρχουν, για τη χρήση του Internet: * Στο διαδίκτυο δεν είμαστε ανώνυμοι, αλλά κάθε ενέργειά μας αφήνει ηλεκτρονικά ίχνη
* Ό,τι δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο δεν διαγράφεται ποτέ, ακόμη κι αν εμείς το διαγράψουμε
* Ό,τι διαβάζουμε στο διαδίκτυο, δεν είναι αλήθεια και πρέπει πάντα να επαληθεύουμε την πηγή
* Δεν υπάρχει 100% προστασία στο Διαδίκτυο. «Ο μόνος ασφαλής υπολογιστής, είναι ο κλειστός υπολογιστής» είπε ο κος Σφακιανάκης.
Ανήλικοι και Grooming
Μιλώντας για το φαινόμενο της παραπλάνησης ανηλίκων από αγνώστους στο διαδίκτυο ο Πρόεδρος του CSI, τόνισε την ανάγκη σωστής επικοινωνίας των γονέων με τα παιδιά τους: «Τα παιδιά το μεσημέρι γυρίζοντας από το σχολείο, επιστρέφουν σε άδεια σπίτια. Θέλουν να μιλήσουν και δεν βρίσκουν κανέναν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να μπαίνουν σε ένα chat room και να μιλούν με τον πρώτο που θα βρεθεί εκεί. Πολύ συχνά πείθονται από επιτήδειους να ανοίξουν την κάμερα του υπολογιστή τους και να φωτογραφηθούν ή να προβάλλουν εικόνες τους μέσω διαδικτύου, υποκύπτοντας στη συνέχεια σε πάσης φύσεως εκβιασμούς» είπε χαρακτηριστικά. Ο ειδικός υπέδειξε ιδίως προς τους γονείς ότι καλό είναι οι κάμερες των υπολογιστών, που βρίσκονται στα δωμάτια των σπιτιών και ειδικά των παιδικών δωματίων, να είναι καλυμμένες με κάποιο αυτοκόλλητο, καθώς οι ενδιαφερόμενοι έχουν τρόπο να βλέπουν μέσα από αυτές, ακόμη κι αν ο υπολογιστής είναι κλειστός. Επίσης, τόνισε ότι οι γονείς θα πρέπει να μην είναι υπερβολικά αυστηροί με τα παιδιά τους, ώστε αυτά να αισθάνονται άνετα να τους εμπιστευθούν.
Πορνογραφία ανηλίκων
Η πορνογραφία ανηλίκων βρίσκεται στη δεύτερη θέση της εγκληματικότητας παγκοσμίως, μετά το εμπόριο όπλων.
Στην Ελλάδα η κατοχή, διακίνηση και η – υπό προϋποθέσεις – θέαση αρχείων πορνογραφίας ανηλίκων τιμωρείται. ‘Οπως υποστήριξε όμως ο κ. Σφακιανάκης, παρ’ ότι η νομοθεσία είναι αυστηρή, ελάχιστοι τιμωρούνται πραγματικά. Παρ’ όλα αυτά, το διάστημα μεταξύ 2004-2016 ασκήθηκαν περισσότερες από 1.000 ποινικές διώξεις σε παιδόφιλους. Συμβουλεύοντας τους γονείς, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Διαδικτυακής Ασφάλειας συνέστησε να μην ανεβάζουν φωτογραφίες των παιδιών τους στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς οι φωτογραφίες αυτές που απεικονίζουν παιδιά, ακόμη και στις καθημερινές τους δραστηριότητες, πολύ συχνά καταλήγουν σε sites παιδοφίλων, όπως αποδείχθηκε από μεγάλη έρευνα, που έγινε στην Αυστραλία.
Αύξηση στην Ελλάδα του φαινομένου του «Sexting»
Sexting ονομάζεται η ανταλλαγή μηνυμάτων και φωτογραφιών σεξουαλικού περιεχομένου μέσω κινητών τηλεφώνων. Το φαινόμενο γνωρίζει μεγάλη έξαρση το τελευταίο χρονικό διάστημα και στη χώρα μας! Υπάρχει πλήθος καταγγελιών για εφήβους που εκβιάζονται με λεκτικό ή φωτογραφικό υλικό, το οποίο αντάλλαξαν μέσω sexting.
Ο Διαδικτυακός Εκφοβισμός
Η συνεργάτης του CSIi και Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, κυρία Τάνια Χριστοδουλίδου μίλησε για το φαινόμενο του διαδικτυακού εκφοβισμού (cyber bullying), φαινόμενο το οποίο περιγράφεται ως παρενόχληση με μηνύματα ή εικόνες που στέλνονται μέσω e-mail, sms σε κινητά τηλέφωνα ή μέσω μηνυμάτων σε chat rooms ιστοσελίδων ή κοινωνικών δικτύων. Τα συνηθέστερα σημάδια, που υποδηλώνουν ότι το παιδί μπορεί να έχει πέσει θύμα διαδικτυακής παρενόχλησης είναι συνήθως, όπως είπε η κα. Χριστοδουλίδου, τα εξής: το παιδί κλείνεται στο δωμάτιό του και στον εαυτό του, δεν θέλει να πάει σχολείο, παρατηρείται πτώση της επίδοσής του στα μαθήματα, δεν θέλει να συμμετάσχει στις εξωσχολικές δραστηριότητες, έχει εφιάλτες, ενώ πολύ συχνά υπάρχει και «σωματοποίηση» ψυχολογικών συμπτωμάτων, όπως ενούρηση και στομαχικοί πόνοι. Η απάντηση στον εκφοβισμό δεν είναι λύση, είπε η κυρία Χριστοδουλίδου: «Συλλέξτε και φυλάξτε τα στοιχεία που αποδεικνύουν το cyberbulling (μηνύματα, screen shots κλπ) και λάβετε “πρακτικά μέτρα” ενάντια στους ψηφιακούς εχθρούς, π.χ. αλλάξτε τις ρυθμίσεις λογαριασμών και απορρήτου»,τόνισε χαρακτηριστικά η συνεργάτης του CSIi.
Ασφάλεια και Social Media
«Είναι λάθος να μην μπαίνουμε σε κοινωνικά δίκτυα, με μόνο κριτήριο τον φόβο ή επειδή μπορεί να αισθανόμαστε απειλή», είπε ο κ. Μάνος Σφακιανάκης. Υπάρχουν βασικά μέτρα ασφαλείας με τα οποία μπορούμε να είμαστε εντός των social media, χωρίς να κινδυνεύουμε από επιτήδειους.
Πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής: * Δεν υπάρχει ασφάλεια στα παιχνίδια
* Το facebook αλλάζει συνέχεια τους όρους χρήσης
* Ό,τι ανεβάζουμε εκεί δεν είναι μυστικό
* Αν ανεβάσουμε μια φωτογραφία μου δεν είναι πια δική μας αλλά του facebook
* Να μην ανεβάζουμε τίποτα, για το οποίο θα νοιώσουμε άσχημα, εάν αύριο το δούμε δημοσιευμένο
* Να μην κάνουμε check in αναφέροντας κάθε στιγμή που βρισκόμαστε
* Να θυμόμαστε οτι όταν όλη η ζωή μας είναι online, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανά πάσα στιγμή εναντίον μας
Εθισμός στο Διαδίκτυο
Για το πολύ σοβαρό και εκτεταμένο πρόβλημα του εθισμού στο Διαδίκτυο και κυρίως ανάμεσα στα νέα παιδιά, μίλησε η συνεργάτης του CSIi, Εγκληματολόγος – Ψυχολόγος κυρία Μαρίσα Βουλγαράκη. ‘Οπως είπε, στην Κίνα η πρώτη κλινική απεξάρτησης από το διαδίκτυο είναι ήδη γεγονός, ενώ υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι σύντομα ο εθισμός στο internet μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο πρόβλημα, ακόμη και από τον αλκοολισμό. «Το διαδίκτυο έχει ένα μαγικό χάρισμα: Είσαι στον καναπέ του σπιτιού σου και νομίζεις ότι δεν σε βλέπει κανένας. Τότε μπορείς να είσαι ένα πρόσωπο που θα ήθελες.. Ενας «ήρωας» που προβάλλει τον εαυτό του, μέσω των χαρακτήρων με τους οποίους επιλέγει να παίξει» είπε η κυρία Βουλγαράκη. Τα συμπτώματα του εθισμού στο διαδίκτυο είναι: απομόνωση και αδιαφορία, παραμέληση υποχρεώσεων, υπερβολική χρήση, μονομανία. Σημαντικά είναι και τα προβλήματα υγείας από την υπερβολική χρήση του διαδικτύου, όπως: μυοσκελετικές παθήσεις, διαταραχές ύπνου, παραμέληση προσωπικής υγιεινής, πονοκέφαλοι και ξηρότητα οφθαλμών, ημικρανίες, διατροφικές διαταραχές.
