Η δημιουργικότητα έχει το δικό της «αποτύπωμα» στον εγκέφαλο

Ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Αυστρία και την Κίνα, με επικεφαλής τον ψυχολόγο Ρότζερ Μπίτι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, μελέτησαν τους εγκεφάλους 160 εθελοντών με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI), μία μέθοδο που καταγράφει την εγκεφαλική δραστηριότητα με βάση τις αλλαγές στη ροή του αίματος σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου.

Οι συμμετέχοντες, ενόσω βρίσκονταν στο διαγνωστικό μηχάνημα, κλήθηκαν να εκτελέσουν ένα πείραμα δημιουργικής σκέψης: έπρεπε να βρουν -μέσα σε 12 δευτερόλεπτα- πρωτότυπους τρόπους για να χρησιμοποιήσουν συνηθισμένα αντικείμενα, όπως ένα μαχαίρι, ένα φλιτζάνι, μια κάλτσα, ένα σαπούνι ή ένα τούβλο, τα οποία εμφανίζονταν διαδοχικά σε μια οθόνη. Στη συνέχεια, μια ομάδα τριών ανεξάρτητων κριτών βαθμολογούσε την πρωτοτυπία κάθε απάντησης.

Όσο πιο ευφάνταστος και δημιουργικός ήταν κάποιος στις ιδέες του (π.χ. η χρήση της κάλτσας ως φίλτρου νερού!), τόσο πιο πολύ ενεργοποιούνταν, συνδέονταν μεταξύ τους και συντονίζονταν τρεις συγκεκριμένες περιοχές ή δίκτυα του εγκεφάλου: της ονειροπόλησης (αυτόματη σκέψη και φαντασίωση), της διάκρισης (επιλογή αυτού που αξίζει περισσότερο να τραβήξει την προσοχή μας γύρω μας) και του εκτελεστικού ελέγχου (συνειδητή σκέψη και αξιολόγηση).

Με αυτόν τον τρόπο, οι επιστήμονες μπόρεσαν στη συνέχεια να κάνουν το αντίστροφο, δηλαδή να εκτιμήσουν πόσο δημιουργικός είναι κανείς, μελετώντας μόνο το «προφίλ» της εγκεφαλικής δραστηριότητάς του.

Μπορούμε να προβλέψουμε τον νέο Αϊνστάιν;

«Δεν μπορούμε να προβλέψουμε με τέλεια ακρίβεια ποιος θα είναι ο επόμενος Αϊνστάιν, αλλά είμαστε πλέον σε θέση να έχουμε μια αρκετά καλή ιδέα για το πόσο διαφορετική είναι η σκέψη ενός ανθρώπου», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, Ρότζερ Μπίτι.

Η μελέτη θα συνεχισθεί για να βρεθεί το «αποτύπωμα» της δημιουργικότητας σε επιμέρους καλλιτεχνικές δραστηριότητες (όπως το γράψιμο ή η σύνθεση μουσικής), καθώς και σε επιστημονικές δραστηριότητες. Θα μελετηθεί επίσης κατά πόσο ο εγκέφαλος αλλάζει πιο μόνιμα στους πολύ δημιουργικούς ανθρώπους και σε ποιο βαθμό η εκπαίδευση και η εξάσκηση βελτιώνουν τη δημιουργικότητα.