Προκειμένου να επωφελούνται πλήρως από τον ανταγωνισμό στην αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι καταναλωτές πρέπει να είναι σε θέση να διατηρούν τον αριθμό τηλεφωνίας τους, όταν αλλάζουν τηλεπικοινωνιακό πάροχο. Ο θεσμός, που διασφαλίζει τα παραπάνω, αποκαλείται φορητότητα αριθμών τηλεφωνίας. Σκοπός του θεσμού είναι η διευκόλυνση των καταναλωτών καθώς και η διασφάλιση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών (σκέψη 40 Οδηγίας 2002/22/ΕΚ).Σύμφωνα με την σχετική Ενωσιακή νομοθεσία η φορητότητα αριθμών πρέπει να υλοποιείται με την ελάχιστη καθυστέρηση. Επιπλέον, οι καταναλωτές πρέπει να μπορούν να αιτούνται τη φορητότητα του αριθμού τους χωρίς να αντιμετωπίζουν νομικά, τεχνικά ή πρακτικά κωλύματα, στα οποία συγκαταλέγονται οι συμβατικοί όροι, οι διαδικασίες, τα τέλη, και ούτω καθεξής. Σε κάθε περίπτωση οι αρμόδιες εθνικές αρχές – η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων [ΕΕΤΤ] στην Ελληνική επικράτεια – μπορούν να προδιαγράφουν τη συνολική διαδικασία μεταφοράς αριθμών, σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις περί συμβάσεων και τις τεχνολογικές εξελίξεις (σκέψη 47 Οδηγίας 2002/22/ΕΚ).
Ορισμοί Ως φορητότητα αριθμού κλήσης ορίζεται στον νόμο η δυνατότητα των συνδρομητών να διατηρούν τον ή τους γεωγραφικούς ή μη αριθμούς κλήσης τους όταν αλλάζουν φορέα παροχής υπηρεσίας (άρθρο 2 § 1 Κανονισμού Φορητότητας).
Στους συνδρομητές περιλαμβάνονται όλοι οι χρήστες που κάνουν χρήση υπηρεσιών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας συμπεριλαμβανομένης και της τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας (καρτοκινητής) ή /και υπηρεσιών δεδομένων.
Στη διαδικασία της φορητότητας αριθμών ως πάροχος – δέκτης νοείται ο πάροχος δικτύου ηλεκτρονικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, προς τον οποίο πραγματοποιείται η μεταφορά του αριθμού, ενώ ως πάροχος − δότης ο πάροχος δικτύου ηλεκτρονικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ,από τον οποίο πραγματοποιείται η μεταφορά του αριθμού.
Τέλος, η Εθνική Βάση Δεδομένων Αναφοράς για τη Φορητότητα (ΕΒΔΑΦ) είναι η κεντρική βάση δεδομένων, που εγκαθίσταται και λειτουργεί για τη διευκόλυνση της παροχής της φορητότητας αριθμών υπό την εποπτεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Νομικό Πλαίσιο Η φορητότητα αριθμών στην Ελληνική αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών διέπεται από το άρθρο 68 του Ν. 4070/2012 «Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 82/Α’/10.04.2012), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 58 § 3 του Ν. 4146/2013 «Διαμόρφωση Φιλικού Αναπτυξιακού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 90/Α/18−4−2013), όπως οι διατάξεις αυτού εξειδικεύονται με την υπ’ αρ. 696/115/11-07-2013 κανονιστική διοικητική πράξη της ΕΕΤΤ «Τροποποίηση και Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο του Κανονισμού της Φορητότητας Αριθμών στην Ελληνική Αγορά» (ΦΕΚ 1873/Β’/31-07-2013).
Με τις διατάξεις αυτές ενσωματώνονται στην Ελληνική έννομη τάξη οι προβλέψεις του Ενωσιακού δικαίου ηλεκτρονικών επικοινωνιών και, ιδιαίτερα, το άρθρο 30 της Οδηγίας 2002/22/ΕΚ (Οδηγία για την Καθολική Υπηρεσία), όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2009/136/ΕΚ.
Την αρμοδιότητα για τη ρύθμιση θεμάτων φορητότητας, όπως και γενικότερα της εποπτείας της εγχώριας αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών, φέρει η ΕΕΤΤ, εκδίδοντας τις σχετικές κανονιστικές πράξεις και ελέγχει την εφαρμογή τους (άρθρο 12 κβ’ Ν. 4070/2012).
Οι Υποχρεώσεις των Τηλεπικοινωνιακών Παρόχων Οι πάροχοι ηλεκτρονικών δικτύων / υπηρεσιών έχουν την υποχρέωση να εκτελούν τη διαδικασία φορητότητας σύμφωνα με τον νέο Κανονισμό από τις 10.10.2014 και έπειτα (άρθρο 14 § 1 Κανονισμού, όπως έχει τροποποιηθεί). Ο Κανονισμός Φορητότητας εγκαθιδρύει για τους παρόχους τις εξής υποχρεώσεις :
Υποχρέωση για τη διασφάλιση της φορητότητας γεωγραφικών και μη γεωγραφικών αριθμών, συμπεριλαμβανομένων των αριθμών κινητής τηλεφωνίας, ώστε οι συνδρομητές να μπορούν να διατηρούν τον ή τους αριθμούς τους όταν αλλάζουν πάροχο (άρθρο 3 § 1 Κανονισμού, άρθρο 3.1.9, Παράρτημα Β του Κανονισμού Γενικών Αδειών).
Υποχρέωση για σύνδεση με την Εθνική Βάση Δεδομένων Αναφοράς για τη Φορητότητα (ΕΒΔΑΦ) και ενημέρωση των πινάκων δρομολόγησης των κλήσεων με τα στοιχεία της ΕΒΔΑΦ δύο (2) ώρες από την παραλαβή σχετικού μηνύματος επιβεβαίωσης μεταφοράς αριθμού και κατ’ ελάχιστο μία φορά ημερησίως (άρθρα 3 § 2 και 4 § 4 α’ Κανονισμού).
Υποχρέωση του παρόχου δικτύου ή/και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, από το δίκτυο του οποίου γίνεται η εκκίνηση της κλήσης, για την ορθή δρομολόγηση στο δίκτυο του καλούμενου (άρθρο 4 § 1 Κανονισμού).
Υποχρέωση του παρόχου – δέκτη για την προώθηση της αίτησης φορητότητας του συνδρομητή εντός μίας (1) εργάσιμης ημέρας από την υποβολή της (άρθρο 7 § 4 α’ Κανονισμού).
Υποχρέωση συμπερίληψης τυχόν χρεώσεων για φορητότητα αριθμών στους ΓΟΣ της σύμβασης παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και σχετικής ενημέρωσης του συνδρομητή (παράγραφος viii, άρθρο 2.1.15, Παράρτημα Β του Κανονισμού Γενικών Αδειών).
Υποχρέωση διεκπεραίωσης της μεταφοράς αριθμού εντός μίας (1) εργάσιμης ημέρας από την ημερομηνία που η σχετική αίτηση τεκμαίρεται ότι γίνεται αποδεκτή από τον πάροχο – δότη (άρθρο 7 § 9 α’ Κανονισμού).
Σε κάθε περίπτωση η σύμβαση, που συνάπτεται μεταξύ συνδρομητή και παρόχου, περιλαμβάνει με σαφήνεια κάθε τυχόν επιβάρυνση για την παροχή της υπηρεσίας φορητότητας αριθμών (άρθρο 9 § 4 Κανονισμού).
Τα Δικαιώματα των Καταναλωτών από τον Κανονισμό Φορητότητας Κάθε συνδρομητής υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών με αριθμούς τηλεφώνου από το εθνικό σχέδιο αριθμοδότησης έχει το δικαίωμα να διατηρεί τον (τους) αριθμό(-ούς) του, ανεξαρτήτως της επιχείρησης παροχής της υπηρεσίας (Παράρτημα ΙΙΙ, Μέρος Γ του Ν. 4070/2012 :
α) εφόσον πρόκειται για γεωγραφικούς αριθμούς, σε συγκεκριμένο τόπο και β) εφόσον πρόκειται για μη γεωγραφικούς αριθμούς, σε οιονδήποτε τόπο.
Ο συνδρομητής που επιθυμεί να μεταφέρει τον(τους) αριθμό(ούς) του, απευθύνεται στον πάροχο – δέκτη και υποβάλλει σε αυτόν σχετική αίτηση φορητότητας αριθμού (άρθρο 7 § 1 α’ του Κανονισμού). Η αίτηση φορητότητας αποτελεί ταυτόχρονα και αίτηση διακοπής όλων των παρεχόμενων από τον πάροχο − δότη, επέχουσα ουσιαστικά θέση καταγγελίας της σχετικής σύμβασης (άρθρα 7 § 1 β’ και 9 του Κανονισμού).
Ο πάροχος – δότης έχει το δικαίωμα να απορρίψει αίτηση φορητότητας συνδρομητή κατά βάση μόνο όταν (άρθρο 7 § 5 α’ του Κανονισμού) :
Ο Α.Φ.Μ. ή εάν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο που δεν είναι κάτοχος Α.Φ.Μ., ο Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας ή Διαβατηρίου διαφέρουν από τα αντίστοιχα στοιχεία που ο πάροχος έχει στην κατοχή του. Σε περίπτωση αλλαγής του αριθμού Δελτίου Ταυτότητας ή Διαβατηρίου, ο συνδρομητής δύναται να υποβάλλει νέα αίτηση επισυνάπτοντας αντίγραφο του ισχύοντος Δελτίου Ταυτότητας ή των σελίδων του Διαβατηρίου, στις οποίες φαίνεται ο ισχύων αριθμός.
Όταν ο αριθμός για τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση δεν είναι ενεργός στον πάροχο−δότη.
Η διαδικασία φορητότητας αριθμών κινητής τηλεφωνίας εκτελείται το αργότερο εντός των ακόλουθων προθεσμιών :
Προώθηση της αίτησης φορητότητας στην ΕΒΔΑΦ από τον πάροχο – δέκτη εντός μίας (1) εργάσιμης ημέρας από την υποβολή της (άρθρο 7 § 4 α’ Κανονισμού).
Δυνατότητα του παρόχου – δότη για τυχόν απόρριψη αίτησης φορητότητας εντός έξι (6) εργάσιμων ωρών (άρθρο 7 § 6 του Κανονισμού).
Διεκπεραίωση της μεταφοράς αριθμού εντός μίας (1) εργάσιμης ημέρας από την ημερομηνία που η σχετική αίτηση τεκμαίρεται ότι γίνεται αποδεκτή από τον πάροχο – δότη (άρθρο 7 § 9 α’ Κανονισμού).
Παραλαβή της κάρτας SIM από το συνδρομητή, προκειμένου να ολοκληρωθεί η φορητότητα (άρθρο 7 § 1 δ’ του Κανονισμού).
Η διαδικασία φορητότητας αριθμών σταθερής τηλεφωνίας διεκπεραιώνεται την ημέρα παράδοσης του πλήρους αποδεσμοποίητου τοπικού βρόχου (άρθρο 7 § 9 β’ Κανονισμού).
Ο συνδρομητής διατηρεί το δικαίωμα να υποβάλλει αίτημα ακύρωσης της αίτησης φορητότητας εντός των ακόλουθων κατά περίπτωση προθεσμιών (άρθρο 7 § 11 α’ Κανονισμού) :
Τουλάχιστον μέχρι τρεις ημέρες πριν την ημερομηνία αποδεσμοποίησης του τοπικού βρόχου ή κατασκευής νέου βρόχου, στην περίπτωση της συνυποβολής αιτήσεων φορητότητας και πλήρους αποδεσμοποίησης του τοπικού βρόχου, στην περίπτωση φορητότητας γεωγραφικών αριθμών.
Μέχρι την παραλαβή της νέας κάρτας SIM του παρόχου − δέκτη από το συνδρομητή, στην περίπτωση φορητότητας αριθμών κινητής τηλεφωνίας.
Εντός μίας (1) εργάσιμης ημέρας από την ενημέρωση του συνδρομητή από τον πάροχο − δέκτη ότι η αίτηση φορητότητας έγινε αποδεκτή, στην περίπτωση φορητότητας γεωγραφικού αριθμού χωρίς αποδεσμοποίηση ή κατασκευή τοπικού βρόχου ή φορητότητας μη γεωγραφικού αριθμού (εκτός των αριθμών κινητής τηλεφωνίας).
Σε περίπτωση κατάρτισης της σύμβασης παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών από απόσταση ο συνδρομητής έχει αναιτιολόγητο δικαίωμα υπαναχώρησης και, συνεπώς, ακύρωσης της αίτησης φορητότητας εντός δέκα τεσσάρων (14) ημερών από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης. Αν έχει ήδη ενεργοποιηθεί η φορητότητα του αριθμού του στο δίκτυο του παρόχου − δέκτη, τότε ο πάροχος − δέκτης ενημερώνει τον πάροχο − δότη και μεριμνά για την επαναφορά του συνδρομητή στο δίκτυο του παρόχου − δότη, κατόπιν σχετικής δήλωσης του συνδρομητή. Ενδεικτικά, η επαναφορά αυτή γίνεται με φορητότητα του αριθμού μέσω της ΕΒΔΑΦ στον πάροχο − δότη (που ενεργεί ως νέος πάροχος−δέκτης) ή με επιστροφή του αριθμού μέσω της ΕΒΔΑΦ στον αρχικό πάροχο στον οποίο έχει πρωτογενώς εκχωρηθεί από την ΕΕΤΤ, εφόσον με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η επαναφορά του συνδρομητή στο δίκτυο του παρόχου − δότη. Το κόστος της επαναφοράς αυτής αναλαμβάνεται από τον πάροχο − δέκτη (άρθρο 4 § 10 του Ν. 2251/1994 σε συνδυασμό με άρθρο 9 § 7 α’ Κανονισμού).
Η ακύρωση της αίτησης φορητότητας υποβάλλεται από τον συνδρομητή στον πάροχο−δέκτη με τουλάχιστον έναν από τους ακόλουθους τρόπους (άρθρο 7 § 11 β’ Κανονισμού) :
έντυπα, με την προσκόμιση ταυτότητας και την επισύναψη στην αίτηση φωτοτυπίας ταυτότητας.
με τηλεομοιοτυπία, με την επισύναψη και αποστολή φωτοτυπίας ταυτότητας,
με ηλεκτρονικά μέσα, με χρήση ασφαλούς μεθόδου ταυτοποίησης του χρήστη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ηλεκτρονικής υπογραφής.
με τηλεφωνική κλήση από τη γραμμή του συνδρομητή με τον αριθμό για τον οποίο έχει υποβάλει την αίτηση φορητότητας προς συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό του παρόχου−δέκτη. Κατά την κλήση αυτή, ο συνδρομητής, αφού ταυτοποιηθεί με βάση τον αριθμό της καλούσας γραμμής ή τον αριθμό αναφοράς της αίτησης φορητότητας, δηλώνει με κατάλληλη επιλογή ή απάντηση σε αυτοματοποιημένο σύστημα (IVR−Interactive Voice Response) ότι επιθυμεί την ακύρωση της αίτησης φορητότητάς του. Η επιλογή ή η απάντηση του συνδρομητή καταγράφεται υποχρεωτικά από το ανωτέρω αυτοματοποιημένο σύστημα (IVR) και τα αρχεία καταγραφής διατηρούνται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι (6) μηνών. Το ανωτέρω αυτοματοποιημένο σύστημα (IVR) λειτουργεί σε 24ωρη βάση τουλάχιστον κατά τις εργάσιμες ημέρες.
Ο πάροχος − δέκτης είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει τους συνδρομητές που ενδιαφέρονται να μεταφέρουν τον αριθμό τους σχετικά με την τιμολόγηση και τη χρέωση των παρεχομένων υπηρεσιών (άρθρο 9 § 3 Κανονισμού).
Έννομη Προστασία των Καταναλωτών Κάθε καταναλωτής δικαιούται αποζημίωση είτε από τον πάροχο – δότη είτε από τον πάροχο – δέκτη, εφόσον κατέθεσε αίτηση φορητότητας και υφίσταται καθυστέρηση μεταφοράς ή καταχρηστική μεταφορά του αριθμού του. Οι περιπτώσεις για τις οποίες δύναται να εγερθεί η αξίωση αποζημίωσης από τους συνδρομητές είναι ιδίως οι ακόλουθες (άρθρο 9 § 8 Κανονισμού) :
Εάν δηλωθούν από τον πάροχο−δέκτη ή προστηθέντα α